فشارخون چیست؟| راه های درمان و کنترل فشار خون
فشارخون چیست؟
فشار خون یکی از علائم اصلی حیات است، هنگامی که سرخرگ‌های بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا می‌رود.
سرخرگ‌ها، رگ‌هایی هستند که وظیفه خون رسانی از قلب به تمام اعضای بدن را دارند.
اندازه گیری فشار خون با دو عدد ثبت میشود. اولین عدد (فشار سیستولیک) پس از انقباض قلب اندازه‌گیری میشود و بالاترین میزان است نشان دهنده‌ی فشار ورودی به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام انقباض قلب است . دوم (فشار دیاستولیک) قبل از انقباض قلب اندازه‌گیری میشود و به پایین‌ترین حد خود می‌رسد نشان دهنده‌ی فشار ورودی به دیواره‌ی سرخرگ‌ها در هنگام آزاد شدن عضلات قلب (بین هر ضربان قلب) است.
هر دوی این فشار ها با واحد میلی متر جیوه (mmHg) اعداد فشار خون به صورت یک عدد بر عدد دیگر (همچون 120 بر 80 میلی متر جیوه) خوانده می شوند.
چگونه متوجه تغییرات فشار خون خود می‌شویم؟
بزرگترین مشکل فشارخون بالا این است که این بیماری در اکثر مواقع بدونه نشانه هست یعنی فرد به فشارخون بالا مبتلاست ولی خودش مطلع نیست و بیماری هم علائمی برای وی ایجاد نمی کند و تا زمانی که یکی از عوارض آن مانند سکته قلبی یا مغزی اتفاق نیفتد فرد از بیماری خود مطلع نمی شود. اما قرمزی صورت و وجود خون در دماغ از دگیر نشانه های فشار خون بالاست.
علائم و نشانه های فشارخون بالا؟
علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است ولی برخی عوامل فرد را مستعد ابتلا به فشار خون می کنند از جمله:
چاقی و اضافه وزن(کم تحرکی –پشت میز نشینی)
مصرف دخانیات (تنباکو)
دیابت نوع ۱ یا ۲
مصرف بیش از اندازه نمک
ورزش نکردن
عوامل ژنتیکی، اگر یکی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر است
بیماری های کلیوی
مصرف الکل
استرس های روانی
سن بالای ۶۰ سال با افزایش سن احتمال بروز فشار خون افزایش می یابد
نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند
علائم فشار خون بالا می تواند شامل موارد زیر باشد:
سردرد _ تنگی نفس _ خون دماغ _ گرگرفتگی
سرگیجه _ درد قفسه سینه _ تغییرات دیداری _ خون در ادرار
این علائم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا اتفاق نمی افتد .
بهترین راه برای اطلاع از تنظیم بودن فشار خون ، کنترل منظم فشار خون توسط دستگاه فشار خون است.
علت و درمان فشارخون بالا؟
فشار خون بالا وقتی اتفاق می افتد که فشار خون شما به سطح نامناسب افزایش یابد. اندازه گیری فشار خون شما مشخص می کند که چه مقدار خون از رگ های خونی شما عبور می کند و میزان مقاومت خون در هنگام پمپاژ قلب نیز برآورده می شود.
شریان های باریک مقاومت را افزایش می دهد. هرچه شریان های شما باریک تر باشد ، فشار خون شما بیشتر می شود به طور کل شریان ها و فشار خون باهم رابطه مستقیم دارند. در طولانی مدت ، افزایش فشار می تواند باعث مشکلات سلامتی از جمله بیماری های قلبی وو عروقی شود.
با افزایش فشار خون، فعالیت قلب و عروق افزایش می‌یابد، این منجر به ضخیم شدن عضله قلب (هایپرتروفی) میشود که می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود. همچنین منجر به پارگی ریز دیواره شریان شده که منجر به رسوب کلسترول (آترواسکلروز) میشود. این خود منجر به باریک شدن رگ و افزایش بیشتر فشارخون میشود.
فشار خون بالا خصوصا در افراد مسن بسیار شایع است. تقریبا در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوان‌تر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می‌یابد.
در زندگی رومزه امروزی با مصرف غذاهای فراوری شده ، روغن ها غذاهای فست فود و به طور کل تغییر رویه زندگی منجر به افزایش افراد مبتلا به فشار خون به علت گرفتگی عروق و عبور سخت تر خون از ان ها می شود.
دلایل ژنتیکی فشار خون بالا:
در بسیاری از خانواده‌ها، فشار خون بالا یک بیماری ارثی است. نتایج بسیاری از تحقیقات نشان دهنده‌ی تاثیر برخی از ژن‌ها و جهش‌های ژنتیکی در ابتلا به فشار خون بالا بوده است. البته موارد ابتلا به فشار خون بالا بر اثرعوامل ژنتیکی تنها ۲ تا ۳ درصد از کل موارد ابتلا به این بیماری را به خود اختصاص داده است
دلایل بیولوژیکی فشار خون بالا:
1 _ بر هم خوردن تعادل آب و نمک در بدن: در حالت عادی کلیه‌ها وظیفه‌ی متعادل کردن آب و نمک بدن را بر عهده دارند و این کار را با حفظ سدیم و آب و دفع پتاسیم انجام می‌دهند. در صورتی که این عملکرد کلیه دچار اختلال شود، حجم خون در بدن افزایش پیدا میکند که این موضوع باعث بالا رفتن فشار خون میشود. زیرا مقداری زیادی خون باید در هر دقیقه از قلب پمپاژ و از رگ ها عبور کند.
2 _ مشکلات سیستم رنین،آنژیوتاسیون،آلدوسترون: سیستم رنین-آنژیوتاسیون-آلدوسترون در بدن وظیفه‌ی تولید هورمون‌های آنژیوتاسیون و آلدسترون را بر عهده دارد. هورمون آنژیوتاسیون موجب تنگ شدن عروق بدن میشود، که این امر باعث بالا رفتن فشار خون در بدن میشود. هورمون آلدوسترون بر عملکرد کلیه در احتباس آب و نمک تاثیر می‌گذارد. افزایش هورمون آلدوسترون در بدن، بر نحوه‌ی عملکرد کلیه‌ها تاثیر گذار است و موجب افزایش حجم خون و در نتیجه افزایش فشار خون میشود.
3 _ عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک: عملکرد سیستم سمپاتیک بدن تاثیر مهمی بر تنظیم فشار خون در بدن دارد. این سیستم بر ریتم ضربان قلب، ریتم تنفس و فشار خون موثر است. محققان در حال بررسی نحوه تاثیر عدم تعادل سیستم سمپاتیک بر بالا رفتن فشار خون هستند.
4 _عملکرد و ساختار عروق بدن: تغییر در عملکرد و ساختار عروق کوچک یا بزرگ بدن، می‌تواند موجب بالارفتن فشار خون شود. هورمون آنژیوتاسیون و سیستم ایمنی بدن می‌توانند باعث تنگی و جمع شدن عروق بدن شوند، که این موضوع بر میزان فشار خون موثر است.
علائم و نشانه های فشار خون پایین؟
فشار خون پایین بیشتر در افرادی که از وضعیت نشسته به حالت ایستاده درمی آیند، رخ می دهد. در این حالت مقداری خون در اندام تحتانی (پاها) جمع می شود و باعث کاهش فشار خون می شود و بدن به قلب پیام می دهد که سریعتر بتپد تا رگ ها منقبض و افت فشار خون جبران شود. اگر این اتفاق به آرامی صورت گیرد و یا اصلا اتفاق نیفتد باعث کاهش فشار خون می شود.
برخی افراد به‌طور طبیعی فشار خون پایینی دارند و این وضعیت باعث ایجاد علائم آزاردهنده یا خطرناک نمی‌شود. اما اگر فشارخون شما در حالت طبیعی نرمال است، افت شدید و ناگهانی آن نگران کننده خواهد بود.
علائم فشار خون پایین
سرگیجه _ بی ثباتی _ کاهش دید یا تاری دید _ خستگی _ ضعف _ گیجی _ پوست رنگ پریده و سرد _ سبکی سر _ غش _ اشکال در تنفس
علت فشارخون پایین و درمان آن :H4
علل پایین آمدن فشار خون
بارداری _ استفاده از برخی داروها _ _ بیماری های کلیوی _ نارسایی قلبی_ ضربان نامنظم قلب _ مشکلات هورمونی و تیروئیدی _ مصرف بیش از حد داروهای فشار خون بالا_ گرمازدگی
درمان فشار خون پایین
با توجه به علل ذکر شده برای ایجاد افت فشار خون، درمان مناسب برطرف کردن علل ایجادکننده آن است. در شرایطی که عامل زمینه‌ای برای هایپوتنشن تشخیص داده نشده باشد، موارد زیر می‌توانند باعث بالاتر رفتن فشار خون شوند:
- ورزش‌های ملایمی انجام دهید که تحرکات شدید ندارد مثل یوگا و پیلاتس
- از مصرف کربوهیدرات فرآوری شده که به زمان سریع‌تری برای هضم نیاز دارند، رو به حداقل برسونید
- در خصوص مصرف نمک بیشتر، با پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید
- مایعات غیرالکلی بنوشید تا حجم خون بدن شما افزایش پیدا کند پیشنهاد مصرف حداقل 8 لیوان اب در روز
پوشیدن جوراب کمپرس باعث محدود شدن جریان خون در پاها و رسیدن خون بیشتر به مغز میشود و به نوعی گردش خون رو تنظیم میکند و در این صورت فشار زیادی به قلب وارد نمی شود.
فشارخون چگونه اندازه گیری میشود؟
فشار خون شریانی معمولاً با استفاده ازدستگاه فشارسنج اندازه‌گیری میشود که در طول تاریخ از ارتفاع یک ستون جیوه برای منعکس کردن فشار در گردش استفاده می‌کرد. مقادیر فشار خون عموماً بر حسب میلی‌متر جیوه (mmHg) اگرچه دستگاه‌های آنروئیدی و الکترونیکی حاوی جیوه نیستند. برای هر ضربان قلب، فشار خون بین فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک متفاوت است. فشار سیستولیک حداکثر فشار در شریان‌ها است که در نزدیکی پایان چرخه قلبی زمانی که بطن‌ها در حال انقباض هستند رخ می‌دهد. فشار دیاستولیک حداقل فشار در شریان‌ها است که در نزدیکی آغاز چرخه قلبی و زمانی که بطن‌ها از خون پر میشود رخ می‌دهد.
موقعیت بیمار برای اندازه‌گیری فشار خون
بیمار باید راحت بنشیند یا دراز بکشد. بازو باید به طور کامل روی یک سطح صاف در سطح قلب قرار بگیرد. (اگر وضعیت بازو متفاوت باشد یا با قلب هم‌تراز نباشد، مقادیر اندازه‌گیری به دست آمده با فشار خون واقعی بیمار هم‌خوانی نخواهد داشت). هنگام نشستن، بیمار باید پشت و بازوی خود را نگه دارد و پاها را روی هم باز کند. بیمار باید پنج دقیقه قبل از اندازه‌گیری به حالت آرامش استراحت کند و در حین اندازه‌گیری از صحبت کردن یا حرکت خودداری کند. ناظر یا فردی که در حال گرفتن فشارخون است باید مانومتر را در یک خط مستقیم مشاهده کند تا از خطای اختلاف منظر جلوگیری شود.
استفاده ازدستگاه فشارسنج با مانیتور دیجیتال
دکمه پاور را فشار دهید. همه نمادهای نمایشگر باید به طور خلاصه ظاهر شوند و به دنبال آن یک صفر نشان داده شود. این نشان می‌دهد که مانیتور آماده است. کاف را با فشار دادن حباب باد با دست راست خود باد کنید. اگر مانیتور با باد کردن خودکار کاف دارید، دکمه شروع را فشار دهید. گیج را تماشا کنید به باد کردن کاف ادامه دهید تا زمانی که گیج حدود 30 نقطه (میلی‌متر جیوه) بالاتر از فشار سیستولیک مورد انتظار شما باشد. ساکت بنشینید و به مانیتور نگاه کنید. خوانش فشار روی صفحه نمایش داده میشود. برای برخی از دستگاه‌ها، مقادیر ممکن است در سمت چپ و سپس در سمت راست ظاهر شوند.
منتظر یک بوق طولانی باشید. این بدان معنی است که اندازه‌گیری کامل شده است. به فشارهای روی صفحه نمایش توجه کنید. فشار سیستولیک (نیروی خون به دیواره‌های شریان در هنگام ضربان قلب) در سمت چپ و فشار دیاستولیک (فشار خون بین ضربان‌های قلب) در سمت راست ظاهر میشود. ضربان نبض شما نیز ممکن است در بین یا بعد از این خواندن نمایش داده شود. اجازه دهید کاف خالی شود. در این روش نیز اگر خوانش دقیقی نداشتید، فوراً کاف را دوباره باد نکنید. قبل از تکرار اندازه‌گیری یک دقیقه صبر کنید. با زدن مجدد کاف شروع کنید.
در گرفتن فشار خون با دستگاه فشار سنج دیجیتال فقط کافی است که کاف را درست سر جای خود ببندید و دکمه شروع را بزنید. پس از چند دقیقه دستگاه با زدن یک بوق فشار سیستولیک و دیاستولیک را نشان خواهد داد
بسیاری ازمتخصصان پیشنهاد می‌کنند برای تشخیص اینکه فرد آیا دارای فشار خون بالاست یا خیر، بهتر است فشار خون در مدتی طولانی‌تر و با تکرار، به مانند زمانی که فرد در خانه قرار دارد، گرفته شود.
فشار سیستولیک
نبض جریان خون و فشاری که وارد میکند، لحظه به لحظه تغییر میکند. این فشار، به هنگام ضربان قلب به بالاترین می‌رسد (این عدد، فشار سیستولیک هست) .
معمولا فشارخون سیستولیک (عدد اول)، به عنوان یک علامت هشداردهنده بیماری‌های قلبی و عروقی در افراد بالای پنجاه سال بیشتر مورد توجه است. در اغلب افراد، فشارخون سیستولیک با بالا رفتن سن افزایش پیدا میکند. این امر ممکن است به علت بروز یکی از موارد زیر اتفاق بیفتد:
افزایش سفتی جداره شریان‌های بزرگ،یا سرخرگ ها
ایجاد «پلاک» در شریان‌ها در طولانی مدت
افزایش شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی با افزایش سن
در طول ضربان قلب، قلب خون را به داخل رگ‌ها پمپ میکند. متخصصان به این «سیستول» می‌گویند وبه همین دلیل که به آن فشار خون سیستولیک می‌گویند. این فشار در طول ضربان قلب و بالاترین فشار اندازه گیری شده است. هنگامی که میزان قرائت عدد نخست، 120میلی متر جیوه یا کمی کمتر باشد در حالی که فرد در حالت استراحت و آرام نشسته است، فشار خون سیستولیک «طبیعی» در نظر گرفته میشود.
فشار دیاستولیک
فشار خون دیاستولیک همان عدد دوم یا عدد پایین در اندازه‌گیری فشار خون است. این عدد نشان‌دهنده حداقل فشاری است که خون شما به دیواره شریان‌ها (سرخرگ‌ها) هنگام استراحت قلب وارد میکند.
چندین مرحله فشار خون دیاستولیک بالا وجود دارد:
فشار خون دیاستولیک 80-89 مرحله 1 فشار خون بالا است که ممکن است با داروها و یا تغییرات سبک زندگی موقتی معکوس شود.
فشار خون دیاستولیک 90 یا بالاتر، مرحله 2 فشار خون بالا است، که می تواند خطر سکته مغزی یا حمله قلبی را به شدت افزایش دهد و ممکن است نیاز به یک رژیم طولانی مدت دارو داشته باشد.
BP دیاستولیک 120 یا بالاتر به این معنی است که شما در بحران فشار خون هستید و باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. وی به شما کمک میکند تا بهترین روش برای درمان فشار خون سیستولیک بالا را تعیین کنید.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.